Şişkinlik ve Stres Sebebi Nedir?

Geçmeyen Şişkinliğinizin Nedeni İBS olabilir

İBS NEDİR?

İrritabl Barsak Sendromu (İBS) diğer adıyla Huzursuz Bağırsak Hastalığı organik bir hastalık yokken karında rahatsızlık hissi, şişkinlik, ağrı ve bağırsak hareketlerinde değişiklik olması olarak tanımlanır. İBS hastalarında sindirim sistemindeki sinirlerin ve kasların aşırı duyarlı olması sonucu tuvalet alışkanlığında değişiklik, ishal veya kabızlık, karın ağrısı, karında şişkinlik ve aşırı gaz şikayetleri bulunur.

Karında şişkinlik, İBS hastalarında uzun süren, geçmeyen, tekrarlayan, bezdiren ama öldürmeyen, yaşam kalitesini bozan önemli bir problemdir. Sebebi tam olarak bilinmeyen bu hastalık stresle ilişkili işlevsel bir bozuklukdur. Bulaşıcı değildir, insandan insana geçmez. İltihap, ülser, tıkanıklık, kanser yoktur, hayatı tehdit edici değildir. Hastalık zaman zaman artıp, zaman zaman azalabilir. Stres, depresyon, kaygılılık, üzüntü şikayetleri artırabilir. Toplumda çok sık olmasına rağmen büyük çoğunluk doktora başvurmaz, daha çok bayanlarda görülür.

ŞİŞKİNLİK NEDEN OLUR?

Karında şişkinliğin en sık sebebi İBS ‘dir. Ancak şişkinlik yapan altta yatan diğer hastalıkların olmadığını göstermek gerekir. Laktoz intoleransı, süt içince şişkinlik ve ishal toplumda çok sıktır. Fruktoz intoleransı belli meyvelerde ve mısır şurubu kullanılan tatlılar yendikten sonra şişkinlik görülür. Çölyak hastalığı ve buğday allerjisi ekmek, tahıllı gıdalara bağlı şişkinlikden sorumludur. Şişkinlik nadiren karında su birikmesi (asit), dışkı birikmesi (kabızlık), kitlesel oluşumlar (tümör) nedeniyle de olabilir. Yapılacak kan tetkikleri ile emilim bozukluğu olup olmadığı, ultrasonografi ile safra ve pankreas hastalıkları, gastroskopi ile mide hastalıkları ve kolonoskopi ile bağırsak hastalıkları yönünden ileri tetkikler yapılmalıdır.

En sık şişkinlik sebebi sindirim sisteminde aşırı gaz birikimidir. Sindirim sistemindeki gazın yarısı yutulan hava, kalan kısmının yaklaşık yarısı sindirim sırasında ortaya çıkan gaz, diğer yarısı bağırsak bakterilerinin ürettiği gazdır. Karnımızda artan gaz geğirme ve yellenme ile atılır. Sindirim sistemindeki fazla gaz organların duvarlarında gerilmeye ve şişkinliğe yol açar. Şişkinlik ise karın ağrısına, nefes darlığına çok daha ilerlerse kalp de çarpıntılara yol açabilir. Fazla gazı atmak için sık yellenme, sık geğirme kaçınılmazdır, ötesinde vücut için yararlıdır. Fakat bazen strese bağlı da aşırı ve sürekli geğirme olabilir.

ŞİŞKİNLİKTEN KORUNMAK İÇİN…

Tedavide beslenme alışkanlığında değişiklik ve diyet önerileri, yürüyüş ve spor yapılması, stresle baş etme yöntemleri ve çeşitli ilaçlar kullanılır. Yemekleri yavaş ve iyi çiğniyerek yeme en önemli tedavidir. Gaz oluşturan gıdalar azaltılmalıdır. Diyetin kişiselleştirilmesi önemlidir. Herkesin belli başlı dokunan gıdaları tespit edip uzak durmaya çalışması gerekir.

Dikkat edilmesi gereken çok önemli bir nokta stres. Biliyoruz ki yoğun stress mide şikayetleri, gastrit veya ülser, dispepsi, bağırsaklarda aşırı kasılmalar yanında karında şişkinliğin en önemli nedenidir. Stres yönetimi, yürüyüş ve sporla birlikte yapılmalıdır. Derin ve yavaş bir şekilde karından derin nefes alma beyine giden oksijeni artırarak rahatlama sağlamaktadır. Kaygı veren kendi iç sesimizin farkına varmalıyız, çünkü çoğu zaman bizi olaylar değil bizim olaylara yüklediğimiz anlamlar üzmektedir. Negatif olumsuz düşünceler yerine olumlu düşünmeye çalışmalıyız. Zamanımızı iyi planlayıp, sonra strese girmemeliyiz. Doğru zamanlarda HAYIR demesini bilmek, aşırı sorumluluk almamak sonradan strese girmemek için önemlidir. Yukarıda bahsettiğimiz önlemlere rağmen iyileşmeyen hastalarda bazen psikolojik olarak rahatlatıcı bir tedavi ya da psikiyatri konsültasyonu gerekebilir.

Şişkinlik Tedavisinde Öneriler:

Yavaş yemek yemeli

Konuşarak, yatarak, üzüntülü, acele ile yemek yememeli

Yutulan hava azaltılmalı (stres, aşırı kaygı hava yutmayı artırır)

Diş problemi varsa tedavi edilmeli

Geniz akıntısı tedavi edilmeli

Yürüyüş ve spor yapılmalı

Şişeden ve ağzı dar kaplardan sıvı içilmemeli

Sakız çiğnenmemeli

Sigara içilmemeli

Altta yatan hastalığı varsa tedavi edilmeli

Süt, sorbitol, früktoz içeren gıdalardan kaçınılmalı

Gazlı yiyecek ve içeceklerden uzak durmalı:

Kolalı içecekler, soda, bira.

Turunçgiller (portakal, mandalina, kivi..)

Baklagiller (kurufasulye, bakla, nohut..)

Soğan, sarımsak, turp, pırasa, kereviz

Ağır salçalı, yağlı, kremalı yiyecekler.

Domates, marul, turşu, bulgur dokunabilir

Prof Dr. M Cemil Savaş