Kalın Bağırsak Kanseri Belirtileri ve Tedavisi

Akrabalarınızda Kolon Kanseri Var Mı?

Kalın bağırsak kanserinin gelişiminde önemli faktörler arasında ailesel ve genetik faktörler çok büyük rol oynar. Anne babasında, birinci derece yakın akrabalarında bağırsak kanseri olan insanlarda kolon kanseri gelişme riski daha fazla olur. Bu kişilerde düzenli aralıklar ile kolonoskopi ile kanser taramaları yapılması çok önemlidir. Ayrıca kendisinde meme, yumurtalık ve rahim kanseri olan kişiler de mutlaka kolon kanseri açısından taranmalıdır. Ailesel kanserlerde akrabalarında kanserin çıkış yaşından 5 yıl önce tarama kolonoskopisi başlamalıdır. Bu konuda çevremizdekileri, akrabalarımızı kolonoskopi yaptırmaları için teşvik etmeliyiz. Onlara verebileceğimiz en güzel hediye, tarama ile kanserden korunmuş sağlıklı bireyler olmalarını sağlamaktır.

YAŞ önemli bir risk faktörü, özellikle kilo kaybı, kansızlık önemli!

Kolon kanseri için diğer önemli risk faktörü yaşdır. Kadın ve erkeklerde eşit oranda olmak üzere 50 yaşın üstünde kolon kanser sıklığı artmaktadır Uzun araştırmalar sonucunda riskin özellikle 50 yaş sonrası arttığı saptanmış ve tarama programları için bu yaş belirlenmiştir. Kolonoskopi 50 yaşına gelen sağlıklı herkesin yaptırması gereken bir işlemdir. Yaşlı bir hastada kansızlık, kilo kaybı, bağırsak hareketlerinde yeni başlayan değişiklik, makattan kanama kolon kanseri belirtisi olarak kabul edilmelidir. Kolon kanser riski, inflamatuvar bağırsak hastalarında (ülseratif kolit, Crohn hastalığı), ailesinde kolon kanseri veya adenomatöz polip hikayesi bulunanlarda, çok erken yaşda kolon kanseri görülüp Familyal Adenomatöz Polipozis (FAP) veya Lynch sendromu (Herediter non-polipozis kolon kanser sendromu:HNPCC) tanısı alan akrabaları olanlarda artmıştır.

Nasıl Korunuruz? Sağlıklı Beslenme ve Spor Çok Önemli!

Kolon kanserinden korunmada sigara ve alkol içilmemesi, düzenli egzersiz yapılması, her türlü yanmış yiyeceklerden ve yağlı gıdalardan uzak durulması, posadan zengin ve lifli yiyecekler, bol sebze ve meyve ile beslenilmesi gereklidir. Şişmanlık kolon kanseri riskini arttırmaktadır, bu nedenle kalın bağırsak kanserinden korunmak için kilo almamaya özen gösterilmelidir. Tam tahıllı besinler ile domatesin, selenyum ve D vitamini ile yeşil çay ve likopen gibi doğal antioksidanların da kolon kanserinden koruyucu özellikleri olduğu bilinmektedir.

Dünya Sağlık Örgütü salam, sucuk, sosis, pastırma gibi işlenmiş et ürünlerini kesin kanserojenler arasına dahil etmiştir. Aşırı kırmızı et tüketilmesi de özelikle kolon kanseri riskini artırmaktadır. Kolon kanserinde eti pişirme biçimi de çok önemlidir. Özellikle mangal gibi pişirme yöntemlerinde etin yanması sonucu kanserojenler oluşur. Bu nedenle etin ateşe en az 15 cm'den yakın mesafede olmamasına dikkat edilmelidir. Etin mangalda kalma süresi uzadıkça da kanserojen madde oluşma riski de artar. Bu kanserojenler mide, pankreas ve kolon kanserinin gelişmesini tetikler. Kolon Kanseri korunabilir bir hastalıktır ve doğru korunma stratejileri ile kanser vakalarının üçte biri önlenebilir.

Prof. Dr. Cemil Savaş

Gastroenteroloji (İç Hastalıkları)