Kalın Bağırsak (Kolon) Kanserinin Farkında Mısınız?

Önlenebilen Sinsi Bir Hastalık!

Kolon diye adlandırdığımız kalın bağırsak, yaklaşık iki metre uzunluğundaki sindirim sisteminin ince bağırsaktan sonra gelen kısmıdır. Kolon kanseri ülkemizde yaşamı tehdit eden kanser türleri arasında üçüncü sırada olan önemli bir hastalıkdır. Kolon kanseri sinsice ilerleyen ve erken dönemde hemen hiçbir belirti vermeyen, buna karşın tarama ile erken tespit edildiğinde önlenebilen bir kanserdir. Erken teşhisde toplumsal bilincin ve farkındalığın artırılması çok önemlidir. Bu nedenle de 2000 yılından itibaren Mart ayı her yıl tüm dünyada kolon kanseri farkındalık ayı olarak kutlanmaktadır. Kolon kanserleri tümör iyice büyüyüp ileri evrelere ulaştığında belirti vermektedir. Belirtiler; bağırsak alışkanlığında değişiklik, ishal veya kabızlık, makattan kanama, kansızlık, kilo kaybı, karın ağrısı ortaya çıktığında kolon kanseri genellikle yayılmış, ileri evrelere ulaşmışdır. Bu nedenle tarama ile hastalığa erken tanı konması hayat kurtarıcıdır. 

Kolonoskopiden Korkmayın, Kolonoskopi Nedir?

Kolon kanseri taraması kolonoskopi denen ucunda bir kamera bulunan, gerektiğinde doku örneği ve polip alınabilen plastik bir hortum şeklindeki aletle yapılmaktadır. Kolonoskopi, günümüzde oldukça güvenli ve uygun şartlarda yapıldığında konforlu bir işlemdir. Ancak eski algılar, bu konuda yapılan kötü espriler kolonoskopiden çekinilmesine neden olduğundan, erken teşhiste bu kritik fırsat kaçırılabilmektedir. Kolonoskopinin hazırlığı ve uygulaması günümüzde hasta için çok daha kolay ve konforlu hale gelmiştir. Kolonoskopi işleminden bir gün önce evde uygulanabilen sadece berrak  sıvılardan oluşan bir diyet ve bağırsak temizleyici ilaç tedavisi ile bağırsaktaki kirlilik temizlenir. İşlem günü taramaya girecek olan kişiye, işlemi hissetmesini ve hatırlamasını önleyen ilaçlar ile hafif bir uyku sağlanır. Bu hafif uyku durumunda kişi rahatsızlık hissetmez, ağrı duymaz. Hastalar işlemden sonra birkaç saat gaz şişkinliği hissedebilirler, ancak yürüyüş ve tuvalete gitmeyle bu geçer ve aynı gün içinde normal hayatlarına dönebilirler. Yeni kolonoskoplar ile işlem son derece kolay uygulanıp hastaya rahatsızlık vermeden istenilen sonuçlar alınmaktadır.

Erken Teşhis Hayat Kurtarır!

Kolon kanseri genellikle bağırsak iç duvarından oluşan ve bağırsak içine doğru uzanan anormal yapıdaki polip denen doku parçalarından gelişir. Zaman içinde polip içindeki hücreler değişerek kansere dönüşür ve vücuda buradan yayılır. Bu kanserleşme için gereken 5-10 yıllık zaman aralığında, polipler kolonoskopi ile tespit edilip ve kötü dönüşüm gerçekleşmeden önce polipektomi ile alındıklarında ileride kanser gelişimi kesinlikle önlenir. Tespit edilen polip sayı ve cinsine göre ileri kolonoskopik takipler düzenlenir. Ülkemizde sağlık bakanlığı kolon kanser taraması ile ilgili çok önemli adımlar atmıştır. 50-70 yaş arasındaki bireylere aile sağlığı merkezlerinde, Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri ‘nde (KETEM) iki yılda bir kez dışkıda gizli kan testi yapılmaktadır. Yine aynı yaş grubunda 10 yılda bir kolonoskopi yapılması kolon kanser taraması için önerilmektedir. Bu sayede kolon kanseri önlenebilir, erken teşhis edilebilir ve erken evrelerde daha iyi tedavi edilerek hayat kurtarılır.

Prof. Dr. M.Cemil Savaş

Gastroenteroloji (İç Hastalıkları)