TR Doktor
Çocuk gelişimi Tuvalet eğitimi

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı?

Yazar: Çoc.Gel.Uzm. Ayşenur KARAASLAN









TUVALET EĞİTİMİ İÇİN GEÇ Mİ KALDIM?

-Tuvalet eğitimi Nedir?

Tuvalet eğitimi çocuk gelişimdeki en önemli basamaklardan biridir. Bebeklikten çocukluğa geçiş olarak kabul edilebilir. Tuvalet eğitimi sadece bezden kurtulmak ve tuvaleti kullanmayı öğrenmek anlamına gelmez.Tuvalet eğitiminin gerçekleşmesi için çocuğun bilişsel, fiziksel, duygusal ve sosyal becerilerin yeterli olgunluğa erişmesi ve çocuğun gelişimsel olarak her yönden hazır olması gerekir.

Tuvalet eğitimi, işlemin anlaşılması,tuvalete gitme,soyunma,uygun süre tuvalette oturabilme,temizlenme,üstünü giyme gibi pek çok karmaşık işlemi içerir.Bu basamakların öğrenilebilmesi için çocuğun tuvalet eğitimine istekli,gönüllü olması gerekir.Çocuk eğitimin her basamağında desteklenmeli ve cesaretlendirilmelidir.Baskı yapmak,ceza,utandırmak,alay etmek,gibi olumsuz tutumlar hem eğitim süresini uzatır hem de çocuğun gelişimini olumsuz etkiler.Çocuk olumsuz tepki gösteriyorsa eğitim ertelenmelidir.

Tuvalet eğitiminde eğitimveren kişi ve çocuk arasında güç çatışması önlenmelidir.Çok fazla baskı ve şiddet hisseden çocuklar dışkılarını tutmaya başlayabilirler.

Tuvalet eğitimi süreci her çocukta farklı sürede tamamlanır. Bu süre çocuğun zekası, karakter özellikleri ile ilgili değil, gelişim düzeyi ile ilgilidir

Hangi Aylarda Tuvalet Eğitimine Başlanmalıdır?

Bu sorunun kesin bir cevabı olamaz çünkü her çocuğun tuvalet eğitimine hazır olma yaşı farklıdır. Bazıları 18-24 ay arası buna hazır olma belirtileri gösterirken, bazı çocukta ise 30 aya kadar beklemek gerekecektir.

 

Çocuğumun Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Nasıl Anlayabilirim?

 

Eğer çocuğunuz;

1-Konuşabiliyorsa (İsteklerini,ihtiyaçlarını sözel olarak ifade edebiliyor ise),

2-Yürüyebiliyorsa

3-Kendi başına basit giysileri çıkarabiliyorsa (pijaması,iç çamaşırı vs.)

4-Basit emirleri yerine getirebiliyorsa

5-Genellikle gün içerisinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa

6-Tuvalete çıktığı saatlerin bir rutini oluşmuşsa

7-Altının ıslaklığından şikâyet eder hale geldiyse, çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlama zamanı gelmiş demektir.

Çocuğunuzun gelişim düzeyi tuvalet eğitimi için uygun olduğu sonucuna varıldığında eğitime başlayabilmek için zamanında uygun olması gerekiyor.

Çocuk eğitim esnasında hasta olmamalı,ev taşıma,yeni kardeşin gelmesi,boşanma vb. çocuğu etkileyebilecek olayların olmamasına özen göstermelisiniz.

Günlük hayatta dışkının kötü olduğuna dair ifadeler, konuşmalar örneğin dokunmaması gereken şeylere ‘kaka,pis,dokunma’ gibi sözel ifadeler çocuğun tuvalet eğitimine yaklaşımını olumsuz etkileyebilir.

Tuvalet Eğitimi Süresince Ailelerin Yaklaşımı Nasıl Olmalı?

Tuvalet eğitimine başlamak için acele edilmemelidir.(Çocuğunuz 2 yaşını geçtikten sonra tuvalet eğitimi için hazırbulunuşluk gösteriyorsa başlayın.)

Tuvalet eğitimi süresince ebeveyn-çocuk çatışması yaratılmamalıdır.

Çocuk olumsuz tepki gösteriyorsa ertelenmelidir.

Çocuğa baskı yapılmamalı, korkutulmamalı,alay edilmemelidir.(poposunu yakma, iğne batırma vs. uygulamalardan kaçının)

Eğitim süresince cesaretlendirilmeli ve teşvik edilmelidir.

Başarı çocuğun kendisine ait olduğu söylenmeli hissettirilmelidir.

Tuvalet işlevinde kullanılan araçlara alıştırılmalıdır.

Çıkarılması kolay giysiler giydirilmelidir.

Tuvalet ihtiyacı olduğunu gösteren davranışları gözlemlemek,takip etmek ve tuvalete oturtmak önemlidir.

Tuvalet eğitimini oyunlaştırarak süreci kolaylaştırabilirsiniz.

(Hadi sifonu çekelim bye bye kakalar! gibi)

Kaynakça:

Ekşi A. Tuvalet Eğitimi.Pediatri.Ed.Neyzi O,Ertuğrul T.3 baskı. Nobel Tıp Kitapevi.İstanbul,2002

Ertem,İ.Gelişimsel Pediatri Bebeklik ve Erken Çocukluk Dönemi,2005

Çoc.Gel.Uzm. Ayşenur KARAASLAN İsimli Yazarın Diğer Yazıları


Trdoktor; blog sayfasıdır. Trdoktor blog sayfası üzerinde doktorların yazdığı makale ve videoları görünütleyebilirsiniz.