Doğum Sonrası (Postpartum) Depresyonu

Doğum sonrası depresyon diğer adıyla Postpartum depresyon (PPD) doğumdan sonra bir kadında gerçekleşen fiziksel, duygusal ve davranışsal değişimlerin karmaşık bir karışımıdır. PPD başlangıcı, doğumdan sonraki dört hafta içinde gerçekleşen bir majör depresyon formudur. Postpartum depresyonun teşhisi konurken sadece doğum ve başlangıcı arasındaki zamanın uzunluğuna değil, aynı zamanda depresyonun şiddetine de bakılır.

POSTPARTUM DEPRESYON NEDİR?

Postpartum depresyon, bebek sahibi olmakla ilişkili kimyasal, sosyal ve psikolojik değişikliklerle bağlantılıdır. Birçok yeni annenin deneyimlediği fiziksel ve duygusal değişikliklerin tanımıdır. Postpartum depresyon ilaçla ve danışmanlıkla tedavi edilebilir.

DOĞUM SONRASI DEPRESYONU

Doğumdan sonra hormonlardaki hızlı düşüş kimyasal değişikliklere neden olur. Bu düşüş ve depresyon arasındaki gerçek bağ henüz net değildir. Fakat bilinen şudur ki, östrojen ve progesteron dişi üreme hormonları seviyeleri hamilelik esnasında on misli artar ve doğumdan hemen sonra düşer. Doğumdan sonraki üç gün içinde bu hormonların seviyeleri hamilelik öncesi hale gelir. Bu kimyasal değişikliklere ek olarak, bebek sahibi olmakla ilişkili olan sosyal ve psikolojik değişiklikler depresyon riskini arttırır.

POSTPARTUM DEPRESYONUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Postpartum depresyonun belirtileri doğumdan sonra tüm annelerin yaşadığı uyku eksikliği, iştah değişmesi, aşırı yorgunluk, azalan libido ve sürekli değişen ruh hali gibi deneyimlere benzer, doğum sonrası depresyonda tüm bu belirtilere majör depresyon belirtileri eşlik eder. Majör depresyon belirtileri ise şunlardır: depresif ruh hali, haz kaybı, değersizlik hissi, umutsuzluk ve acizlik, ölüm veya intihar düşünceleri.

POSTPARTUM DEPRESYONUN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Birçok faktör postpartum depresyon riskini arttırabilir: -Hamilelik esnasında depresyon -Hamilelik yaşı ne kadar gençseniz risk o kadar yüksektir -Hamilelik hakkında ikilem yaşamak -Çocuklar ne kadar çok çocuğunuz varsa o kadar çok depresif olma ihtimaliniz vardır -Depresyon geçmişi olması veya premenstrüel disforik bozukluk (PMDB) -Sınırlı sosyal destek -Yalnız yaşamak -Evlilikte çatışma

KİMLER POSTPARTUM DEPRESYON RİSKİ TAŞIR?

Yeni annelerin çoğu doğumdan sonra ''bebek melankolisi'' çeker. Bu kadınların her 10 tanesinde biri doğumdan sonra daha şiddetli ve uzun süreli depresyon geliştirecektir. Her bin kadından biri postpartum psikozu denen daha ciddi bir durum geliştirir.

POSTPARTUM DEPRESYON NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Postpartum depresyon kadının semptomlarının şiddetine ve tipine göre farklılık gösterir. Tedavi seçenekleri şunlardır: anti-anksiyete veya antidepresan ilaçlar ve duygusal destek ve eğitim için bir destek grubuna katılmak. Portpartum psikoz durumunda psikoz için kullanılan ilaçlar tedaviye ilave edilir. Hastaneye yatmak da çoğunlukla gerekebilir. Eğer emziriyorsanız, depresyon, anksiyete veya psikoz ilaçlarını kullanamayacağınızı düşünmeyin. Doktor gözetiminde birçok kadın emzirirken antidepresan kullanır. Bu sizle doktorunuz arasında verilmesi gereken bir karardır.

YENİ ANNE NE ZAMAN PROFESYONEL TEDAVİ İÇİN BAŞVURMALIDIR?

Tedavi edilmemiş postpartum depresyon yeni anneler ve çocukları için tehlikeli olabilir. Yeni bir anne şu durumlarda profesyonel yardım almalıdır: -Belirtiler iki haftadan fazla sürerse -Normal hareket edemediği zaman -Günlük durumlarla başa çıkamadığında -Kendisine veya bebeğe zarar vermeyi düşünüyorsa -Günün çoğunu aşırı endişeli, korkmuş veya panik halinde geçiriyorsa

FARKLI POSTPARTUM DEPRESYON TÜRLERİ VAR MIDIR?

Doğumdan sonra bir kadının sahip olabileceği üç tür ruh hali değişikliği vardır: Bebek melankolisi, doğumdan sonraki günlerde çoğu kadında vardır ve normal olarak görülür. Yeni annenin, çok mutlu ve sonra çok üzgün hissetmek gibi ani ruh hali değişiklikleri vardır. Sebepsiz yere ağlayabilir ve sabırsız, rahatsız, tedirgin, endişeli, yalnız ve üzgün hissedebilir. Bunun için genellikle tedavi gerekmez. Çoğunlukla yeni annelerin destek grubuna katılmak veya başka bir anneyle konuşmak yardımcı olur. Postpartum Depresyon (PPD) doğumdan birkaç gün sonra ve bazen aylar sonra bile gerçekleşebilir. Kadın, bebek melankolisine benzer duygulara sahip olabilir üzüntü, çaresizlik, anksiyete, aşırı hassaslık fakat bunları bebek melankolisinden çok daha şiddetli hisseder. PPD çoğunlukla kadının günlük işlerini yapmasını engeller. Kadının yükümlülüklerini yerine getirme becerisi etkilendiğinde, doktoruna gitmesi gerekir. Eğer PPD tedavi edilmezse, belirtiler kötüleşebilir ve bu kötüleşme bir sene boyunca devam eder. PPD ciddi bir durum olsa da ilaç ve danışmayla tedavi edilebilir. Postpartum Psikoz, yeni anneleri etkileyebilen çok ciddi ruhsal bir hastalıktır. Bu hastalık çok çabuk başlayabilir, çoğunlukla doğumdan sonraki üç ay içinde gerçekleşebilir. Kadınlar gerçeklikle ilişkilerini yitirebilir, işitsel halüsinasyon (birinin konuşması gibi gerçekte olmayan şeyleri duyabilirler) ve sanrılar yaşayabilirler (rasyonel olmayan şeylere inanırlar). Görsel halüsinasyonlar (olmayan şeyleri görmek) daha nadirdir. Diğer belirtiler uykusuzluk asabiyet ve öfkeli hissetmek, garip duygular ve davranışlardır. Postpartum psikozu olan kadınların hemen tedavi edilmesi gerekir ve çoğunlukla ilaç tedavisi gerekir. Kendilerine ve diğerlerine zarar verme riskleri olduğundan, bazen hastaneye yatırılmaları gerekir.

POSTPARTUM DEPRESYON  ANKSİYETE RAHATSIZLIKLARINI ARTTIRIR MI?

Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri ortaya çıkabilir veya bu belirtiler postpartum depresyon esnasında kötüleşebilir. Obsesyonlar çoğunlukla bebekle ilgili endişeler veya bebeğe zarar vermekle ilgilidir. Panik bozukluk da görülebilir. Her iki durum da depresyonla bir arada oluşur.

POSTPARTUM DEPRESYON ÖNLENEBİLİR Mİ?

Aşağıda postpartum depresyonu önlemenize veya bununla başa çıkmanıza yardımcı olacak ipuçları bulunmaktadır: -Yardım isteyin diğerlerine size nasıl yardımcı olabileceklerini söyleyin. -Kendiniz ve bebeğiniz için beklentilerinizde gerçekçi olun. -Egzersiz yapın, yürüyüş yapın ve bir süreliğine evden çıkın. -Bazı günlerin iyi, bazılarının kötü olacağının farkında olun. -Akla yakın bir diyet uygulayın; alkol ve kafeinden uzak durun. -Eşinizle ilişkinizi geliştirin birbirinize zaman ayırın. -Aile ve arkadaşlarınızla iletişim içinde olun kendinizi izole etmeyin. -  Eve ilk çıktığınızda ziyaretçilere sınır koyun. - Telefon konuşmalarınızı eleyin. - Bebeğiniz uyuduğunda uyuyun veya dinlenin.

Kaynak:WebMD