Çocukluklarda Ateşli Havale

Çocukluk çağında ateşe bağlı bilinç kaybı veya ateşsiz bilinç kaybı ile birlikte olan kasılmalara havale adı verilir. Bu çağda görülen havale tiplerinin en sık görüleni ateşli havalelerdir (febril konvülziyon). Bunlar ateşli bir hastalık sırasında görülürler. Ancak menenjit, ensefalit gibi merkezi sinir sisteminin iltihaplı hastalıklarında görülen havaleler bu gruba girmezler.

Ateşli havaleler 5 ay-5 yaş arasında ve en sık olarak da 2-3 yaş grubu çocuklarda görülür. Görülme sıklığı yaklaşık %5 kadardır.

Ateşli havale geçiren çocukların %25’inde ailede de bir ateşli havale geçirme olayı yaşandığı saptanmıştır. Dolayısıyla ateşli havalede kalıtımsal faktörlerin söz konusu olduğu bilinmektedir.

Ateşli havaleler en çok üst solunum yolu hastalıkları, barsak enfeksiyonları, kulak iltihabı, kızamık ve 6. hastalık denilen döküntülü bir çocuk hastalığı ile birlikte görülmektedir. Ateşli havale genellikle ateş 39°C ya da daha fazla olduğunda ortaya çıkar. Ancak bazen ateş çok yüksek değilken de havale geçirilir ve havaleyi takiben ateş yüksekliği saptanabilir. Bazen birkaç saniye sürerek geçer. Bazen daha uzun olur. Ama 10-15 dakikayı geçmez.

Bazı durumlarda ateşli havale basit olmaktan çıkar. Bunlara komplike febril konvülziyon denir. Bu durumlar şunlardır:

• Ailede epilepsi hastalığı olması
• Hastada ateş ve havalenin yanı sıra başka nörolojik belirtiler olması
• İlk havalenin 1 yaşın altında veya 5 yaşın üstünde görülmüş olması
• Havale sonrası kol veya bacaklarda güç kaybı oluşması
• Aynı ateşli hastalık döneminde havalenin tekrarlaması
• Havale süresinin 20 dakikayı aşması
• Üçten fazla ateşli havale geçirilmiş olması
• EEG tetkikinde kalıcı bozukluklar saptanması

Bu kriterlerin bir ya da birkaçının bir arada bulunması ateşli havalenin basit tipten olmadığını gösterir ve bu tür komplike ateşli havalelerde uzun süre tedavi gereklidir.

Basit ateşli havaleler yukarıda anlatılan özellikleri ile kolayca tanınır. Genellikle doktora ulaşıncaya kadar zaten olay bitmiştir ve herhangi bir tedavi gerekmez. Sadece bundan sonra ateşin yükselmemesi için önleyici tedavi uygulanmalıdır. Çok yükselmişse doktor önerisiyle havale önleyici ilaç (rektal veya oral diazepam) verilmesi ile havaleler çoğu zaman önlenebilir.

Ateşli havale geçiren çocukların sonraki yaşlarında, okul başarılarında, algılama ve becerilerinde diğer çocuklarınkinden olumsuz anlamda bir farklılık olmaz.

Dr. M Turgay BAZ
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı