Pamukçuk, her yaşta ortaya çıkabilen, daha çok bebeklerde görülen, tekrarlayıcı ağız içi mantar enfeksiyonu için kullanılan bir terimdir. Özellikle yaşamın ilk 6 ayında sık karşılaşılan bu duruma, bütün bebeklerin yaklaşık % 2-5’inde rastlanmaktadır. Etken bir mantar türü olup, genellikle bebeğe doğum sırasında, annede var olan genital mantar enfeksiyonunun bulaşması şeklinde geçer. Doğumdan 2 hafta sonra çocuğun ağzında hastalık belirtileri oluşur. Ağızda oluşan bu enfeksiyon sadece bebeği etkilemekle kalmaz. Etken emme sırasında bebeğin ağzından annenin gögüs uçlarına geçebilir ve süt kanallarına ilerleyerek mastit dediğimiz hastalığa neden olabilir. Bazen hastalık önce annenin gögüs uçlarında başlar ve emzirme sırasında çocuğa geçer. Anne ya da bebeğin antibiyotik kullanması, nemli emzirme pedlerinin ya da sütyenlerin kullanılması, bebekte emzik kullanımı, annenin yapay tatlandırıcı ya da tatlıları aşırı tüketmesi, annede diyabet ve anemi gibi sağlık sorunlar pamukçuk riskini artıran durumlardır.
Pamukçuk enfeksiyonu bebeklerde her zaman belirtiye neden olmaz. Ancak çoğu zaman, ağız içinde (dilin üzerinde, dudak ve yanağın iç kısmında, bazen boğazda) krem-beyaz renkli noktalar şeklinde belirti verir. Bu noktalar süt kesiği ya da peynir görünümünde olup, kazındığında altındaki bölgenin yavaşça kanadığı görülür. Yanak ya da dudakların iç yüzünde beyazımsı bir parlaklık vardır. Emerken memeyi sık sık bırakma ya da emmeyi reddetme, emmenin sesli olması, aşırı gaz oluşumu (mantarların bebeğin emdiği süte karışması sonucu), huzursuzluk ve sakinleştirilmenin zor olması, popoda pişik kremlerine yanıt vermeyen kırmızı döküntüler görülen diğer belirtilerdir.
Annede ise, meme ucunda kaşınma, herhangi bir dokunmaya karşı aşırı hassasiyet, meme uçlarında iyileşmeyen çatlak, meme ucu ya da memede renk kaybı, meme ucunun pembe, kırmızı, soyulmuş ya da döküntüler (küçük kabarcıklar), doğumdan hemen sonra ya da ağrısız geçen bir süreden (günler ya da haftalar) sonra annenin meme ucunda ya da memesinde ani olarak başlayan, emzirme sırasında artan ve emzirmeden sonra da devam eden şiddetli ağrı (emzirmeden sonra 1 saate kadar uzayabilir) ve annede genital mantar enfeksiyonu gibi belirtiler görülebilir.
Bebeklerde tanı genellikle basit fiziksel muayene ile konur. Annenin tanısı ise, anne ve bebeğin öyküsü ile fiziksel muayenesine dayanır. Pamukçukta erken tanı şansını yakalayabilmek için anne - bebek çiftinin yakından izlenmesi (özellikle meme ucunun travmaya açık olduğu ilk haftalarda) ve anneden dikkatli bir öykü alınması önem kazanır.
Pamukçuğun tedavisinde ilk tercih edilecek ilaç hastalığa neden olan mantara yönelik etki eden antifungal dediğimiz ilaçlardır. Bu ilaçların damla, jel ve krem formları vardır. Tedaviye başladıktan 3-4 gün sonra belirtiler azalmaya başlar. Bu ilaçların her emzirmeden sonra uygulanması tedavi başarısını yükseltir. Korumada tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi en önemlisi hijyendir. Annede gebelik sırasında var olan genital mantar enfeksiyonunun tespiti ve tedavisi önemlidir. Ayrıca anneye doğru emzirme tekniğinin öğretilmesi önem arz eder. Yanlış emzirme sonucu oluşacak çatlaklar enfeksiyon için uygun ortam yaratır.
Pamukçuk Nedir,
Pamukçuk, her yaşta ortaya çıkabilen, daha çok bebeklerde görülen, tekrarlayıcı ağız içi mantar enfeksiyonu için kullanılan bir terimdir. Özellikle yaşamın ilk 6 ayında sık karşılaşılan bu duruma, bütün bebeklerin yaklaşık % 2-5’inde rastlanmaktadır. Etken bir mantar türü olup, genellikle bebeğe doğum sırasında, annede var olan genital mantar enfeksiyonunun bulaşması şeklinde geçer. Doğumdan 2 hafta sonra çocuğun ağzında hastalık belirtileri oluşur. Ağızda oluşan bu enfeksiyon sadece bebeği etkilemekle kalmaz. Etken emme sırasında bebeğin ağzından annenin gögüs uçlarına geçebilir ve süt kanallarına ilerleyerek mastit dediğimiz hastalığa neden olabilir. Bazen hastalık önce annenin gögüs uçlarında başlar ve emzirme sırasında çocuğa geçer. Anne ya da bebeğin antibiyotik kullanması, nemli emzirme pedlerinin ya da sütyenlerin kullanılması, bebekte emzik kullanımı, annenin yapay tatlandırıcı ya da tatlıları aşırı tüketmesi, annede diyabet ve anemi gibi sağlık sorunlar pamukçuk riskini artıran durumlardır.
Pamukçuk enfeksiyonu bebeklerde her zaman belirtiye neden olmaz. Ancak çoğu zaman, ağız içinde (dilin üzerinde, dudak ve yanağın iç kısmında, bazen boğazda) krem-beyaz renkli noktalar şeklinde belirti verir. Bu noktalar süt kesiği ya da peynir görünümünde olup, kazındığında altındaki bölgenin yavaşça kanadığı görülür. Yanak ya da dudakların iç yüzünde beyazımsı bir parlaklık vardır. Emerken memeyi sık sık bırakma ya da emmeyi reddetme, emmenin sesli olması, aşırı gaz oluşumu (mantarların bebeğin emdiği süte karışması sonucu), huzursuzluk ve sakinleştirilmenin zor olması, popoda pişik kremlerine yanıt vermeyen kırmızı döküntüler görülen diğer belirtilerdir.
Annede ise, meme ucunda kaşınma, herhangi bir dokunmaya karşı aşırı hassasiyet, meme uçlarında iyileşmeyen çatlak, meme ucu ya da memede renk kaybı, meme ucunun pembe, kırmızı, soyulmuş ya da döküntüler (küçük kabarcıklar), doğumdan hemen sonra ya da ağrısız geçen bir süreden (günler ya da haftalar) sonra annenin meme ucunda ya da memesinde ani olarak başlayan, emzirme sırasında artan ve emzirmeden sonra da devam eden şiddetli ağrı (emzirmeden sonra 1 saate kadar uzayabilir) ve annede genital mantar enfeksiyonu gibi belirtiler görülebilir.
Bebeklerde tanı genellikle basit fiziksel muayene ile konur. Annenin tanısı ise, anne ve bebeğin öyküsü ile fiziksel muayenesine dayanır. Pamukçukta erken tanı şansını yakalayabilmek için anne - bebek çiftinin yakından izlenmesi (özellikle meme ucunun travmaya açık olduğu ilk haftalarda) ve anneden dikkatli bir öykü alınması önem kazanır.
Pamukçuğun tedavisinde ilk tercih edilecek ilaç hastalığa neden olan mantara yönelik etki eden antifungal dediğimiz ilaçlardır. Bu ilaçların damla, jel ve krem formları vardır. Tedaviye başladıktan 3-4 gün sonra belirtiler azalmaya başlar. Bu ilaçların her emzirmeden sonra uygulanması tedavi başarısını yükseltir. Korumada tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi en önemlisi hijyendir. Annede gebelik sırasında var olan genital mantar enfeksiyonunun tespiti ve tedavisi önemlidir. Ayrıca anneye doğru emzirme tekniğinin öğretilmesi önem arz eder. Yanlış emzirme sonucu oluşacak çatlaklar enfeksiyon için uygun ortam yaratır.
