Kanser hastalığında tedavi kararı verilirken birçok faktör göz önüne alınır. Kanserin özellikleri ve hasta ile ilgili değişik faktörler uygulanacak tedavi şeklininin belirlenmesini etkiler.
Kanser hastalığında uygulanan başlıca tedavi yöntemleri şunlardır:
- Konvansiyonel tedaviler: Cerrahi girişim, Kemoterapi, Radyoterapi, hormonoterapi, immunoterapi, vs.
- Klinik çalışma ve araştırma tedavileri.
- Tamamlayıcı tedaviler.
- Alternatif tedaviler.
- İntegratif tedaviler: Konvansiyonel tedaviler ile tamamlayıcı tedavilerin birlikte uygulanması.
- “Fraud” tedaviler: Sahtekar tedaviler. Bu tedavilerin bilimsel herhangi bir kanıtları yoktur. Bir kısmının etkin olmadığı gösterilmiş ve bir kısmı da hasta için zararlıdır. Bu tedavi yöntemlerinin tek dayanak noktası satıcıların tedavi konusundaki iddialı ifadeleridir.
- “Quackery” tedaviler (Şarlatanlık). Kullananların ifadesi ve reklam yolu ile kanser önlem, tanı ve tedavi iddiası olan yöntemlerdir. Bu yöntemlerin çoğu teoriye dayalıdır ve bilimsel kanıtları yoktur.
Tamamlayıcı Tedaviler
- Kanserde standart konvansiyonel tedavi ile birlikte uygulanırlar.
- Tamamlayıcı tedavi uygulanırken hastalığın asıl tedavisi terkedilmez.
- Bazı semptomların kontrolü ve hayat kalitesini arttırmak amaçlarıyla uygulanır.
- Bu tür tedaviye çoğunlukla hasta karar verir.
- Sıklıkla doktoruna danışır.
- Tamamlayıcı tedavilere genellikle doktor, hastanın kendisi, hasta yakını veya başka hasta/ hasta yakınlarının tavsiyesi ile başlanır.
- Milyar dolarlarla ifade edilen büyük bir sektör.
- Yapılan çalışmalarda hastaların en az yarısının kullandığı ifade ediliyor (%10-60 arasında değişen oranlarda).
- Gaziantep’ te yaptığımız bir araştırmada 122 meme ca hastasının %50’ si tamamlayıcı tedavi kullanıyordu. (Kalender ME, et al. Depression, anxiety and quality of life through the use of complementary and alternative medicine among breast cancer patients in Turkey. Journal of Cancer Research and Therapeutics. 2014;10(4): 962-966)
- Tümör kontrolünde bilinen etkileri yok.
- Bilinçsiz kullanılırsa hastaya zararlı olabilir.
- Bazı hastalar doktorunu bilgilendirmeden kullanabiliyor.
Tamamlayıcı tedaviler kullanırken dikkat edilmesi ve üzerinde durulması gereken faktörler şunlardır:
- Bu yöntemi başka hastalar da kullanıyor mu ?
- Bilinen yan etkileri var mı ?
- Bu tedavinin yönetimini kim takip edecek ?
- Maliyeti ne kadar ?
- Bu tedavi yöntemini SGK karşılıyor mu ?
- Bu tedavideki amaç nedir ?
- Bu yöntem mevcut konvansiyonel tedaviyi etkileyecek mi?
- Uygulayan merkezin deneyimi ve kalifikasyonu ?
Tüm bu faktörleri göz önüne alarak ve mutlaka doktorla konuşularak standart kanser tedavisi yanında tamamlayıcı tedavi yöntemlerine karar verilmelidir.
Doç. Dr. Mehmet Emin Kalender
