Çocuklarda Sosyal Beceri Nasıl Geliştirilir?

Sosyal beceri nasıl geliştirilebilir?

İhtiyaçları doğru bir şekilde anlaşılmaya başlanan bebek, bu dönemde davranış ve çözüm arasındaki bağlantıyı da kurmaya başlar. 

Çocuklarının davranışlarını okumakta zorlanan ya da farklı mesajları veren ebeveynler, çocuklarının problem çözme becerilerinin geliştirmesine engel olduklarını fark edemeyebilir. Oyun kurma becerisi ile hayal dünyası genişleyen çocuk, kendi düşünme yapısını da inşa etmeye başlar; kendine has fikirler geliştirerek, yaratıcılığını keşfeder. Bütün bu oyunlar içerisinde, çocuğun kavram gelişimi de hızla ilerler. 

Çocukların sevdiği aktivitelere ilgi göstermeleri, onlara dikkati sürdürme becerisi ile farklı durumlarda yeni çözüm yöntemleri oluşturma deneyimi kazandırır. Bütün bunlar, çocuğun; problem çözme, analiz-sentez ve muhakeme becerisinin gelişmesine yardımcı olur. Çocuk ile kurulan iletişim yöntemlerinin; destekleyici, düşündürücü ve çözüm oluşturacak yönde olması, çocuğun gelişimine yardımcı olur. 

Okul yıllarındaki eğitimde ise öğrenci ve öğretmen arasındaki etkileşimin azlığı, öğretimin kalitesini olumsuz yönde etkiler. Eğitim sürecinde; öğrenmenin gerçek amacının, ‘düşünmeyi öğrenmek’ olduğu çocuklara aktarılmalıdır. Çocuklar ‘öğretimi’ ‘başkalarının vereceği bir iş’ olarak görmeye başladıkları andan itibaren, sadece öğrenme konusunda değil, bireysel sorumlulukları almakta da isteksizleşir. Ödev sorumluluğunun yerine getirilmesinde isteksizlik yaşayan çocuğun, öğrenmeye karşı da performansı giderek düşer. 

Düşünme sistemi; öğrenme, öğrenme süreçleri ve davranışlar ile şekillenir. Davranışlar, ‘öğrenilmiş tepkiler’ olmaları nedeni ile ‘sonuç’’ gibi gözüktüğü için çocukların, hangi düşünme süreçlerini kullandıkları büyük önem taşımaktadır. 

Çocuğunuzun sosyal becerilerinin gelişmesinde önemli noktalar ve öneriler; 

Sosyal gelişim, çocuğun diğer gelişim basamakları kadar değerlidir. Bireyin yaşamında giderek önem kazanacak “uyum sağlama” becerisi çocukluk çağında ve sosyal gelişim süreci içerisinde kazanılır. Çocuğun sosyal davranışları yoğun etkileşim içinde olduğu ailesi ve arkadaşlarının gösterdiği geri bildirimlerle anlaşılır. 

Akranları ile kurdukları ilişki içerisinde rekabet etmeyi, kaygı yaratan durumlarla başetmeyi öğrenirler. Sosyal becerilerinin gelşebilmesi için bu tür ilişkilere ihtiyaçları vardır. Kendilerinden daha büyük ya da küçük kişileri tercih eden çocukların sosyal ilişki kurma ve sürdürme ile ilgili sıkıntıları olduğunu düşünebiliriz. Yaşından daha büyük kişilerle ilişki kurmak, ihtiyaçlarının anlaşılması ve ilişkinin kolaylaşmasını sağlar. Kendi yaşından küçüklerle ilişki kurmayı tercih eden çocukların ise oyunları kontrol etme eğiliminin yoğun olduğu gözlenmektedir. 

İlk bebeklik döneminde annesinin yardımı ile dış dünyayı tanır. İhtiyaçlarının anlaşıldığını ve karşılandığını fark eden bebekannesi ile güven bağını da oluşturmaya başlar. Bu bağ onun bilişsel gelişimini olduğu kadarduygusal ve sosyal gelişimini de etkiler. 

Bebeğimiz ile göz teması kurma, konuşmak, dokunmakzamanında ve doğru rahatlatabilmek duygusal ve sosyal ilşki kurabilme becerilerinin gelişmesine yardımcı olacaktır. 

Sosyal ilişki kurabilme becerileri aile içinde bireyleri örnek alarak oluşturulur. İlk çocukluk döneminin en güçlü öğrenme şekli olan taklit etme sosyalleşmede daha da önem kazanır. Çocuğun işbirliği yapması onunla kuracağınız olumlu ve yakın ilişki ile gerçekleşebilir. 

İletişimi başlatma ve sürdürme ile ilgili cesaretlendirmek. 

• Teşekkür etmek, özür dilemek, lütfen demek gibi uygun davranış örneklerini öğretmek ve örnek olmak, başkalarının haklarına saygı göstermek.


• Olumlu sosyal davranışları övmek ve pekiştirmek için destek olmak.


• Paylaşmak, başkalarının ihtiyaçlarına ilgi göstermek ve işbirliği yapabilmek.


• Olumsuz durumlarda kızgınlıkla başa çıkabilmek, başkalarının haklarını bilmesi ve korumayı öğrenmesi.


• Öğretilmek istenen sosyal becerinin kazandırılmasında çocuğun model alacağı durum ve kişinin, sevilen bir figür olmasına dikkat edilmeli.