Çocuk Nörolojisi

Çocuk nörolojisi, çocuklardaki beyin, omurilik, sinir ve kas hastalıklarıyla ilgili bir tıp uzmanlık dalıdır. “Pediatrik nöroloji” veya “Gelişim nörolojisi” olarak da bilinir.

Konusu olan hastalıklar, ağır beyin hasarlarından, geçici felçlere, iyi veya kötü seyirli epilepsilerden basit bayılmalara, otistik şikayetlerden, davranış bozukluklarına, kas hastalıklarından sinir yaralanmalarına kadar geniş bir yelpazede yayılır.

Muayene ve Klinik Değerlendirme

Hastaların rahatsızlıklarının ele alınmasında atılması gereken ilk adım, klinik değerlendirmedir. Öncelikle birinci ağızdan ve çocukların yakınlarından rahatsızlığın seyri ve hikayesinin dinlenir bundan sonra da çocuk muayene edilir. Bu ilk klinik izlenimler, genellikle, birçok hastalık için tanıya götüren bilgileri ortaya çıkarır.

Hastaların nörolojik sorunlarının ele alınmasında akla hep bazı ileri tetkikler (MRI ve EEG gibi) gelse de klinik değerlendirmenin çok belirleyici bir rolü vardır. Zaman zaman hastaların testlerinden çıkan kimi yanıltıcı sonuçlar, hastanın rahatsızlığı ile ilgili basit klinik saptamalarla önemsiz kılınır.

Çocuk Nörolojisinde Klinik Değerlendirme Konuları

Çocuk nörolojisi hastalarının beyin ve sinir sistemini ilgilendiren rahatsızlıkları çok çeşitlidir. Bunların içinde muayenehane şartlarında yardımcı olmaya çalıştığımız önemli başvurular şunlardır:

Yaşa uygun nörolojik gelişim sorunları:

• Yürümede gecikme
• Salık (hipoton) bebekler (SMA)
• Konuşma gecikmesi
• Otistik şikayetler
• Öğrenme ve okul sorunları (dikkat sorunları)

Şuur değişikliği veya tekrarlayan ataklar şeklinde seyreden durumlar:

• Ateşli havaleler
• Epilepsi nöbetleri
• Bayılma
• Katılma
• Baş ağrısı

Doğum döneminde veya gebelikte gelişen sorunlar:

• Zor doğuma bağlı beyin hasarları (Serebral palsi (CP), spastik veya hipoton felçler)
• Erken doğuma bağlı hasarlar (Spastik diparezi, tetraparezi)
• Doğumda kol sinirlerinin hasarı (Brakial pleksopati)
• Mikrosefali (Ufak baş büyüklüğü)

Güçsüzlük ve dengesizlik:

• Kas hastalıkları (Duchenne Kas Distrofisi)
• Sinir tutulumları (Guillain Barré Sendromu, Charcot Marrie Tooth Sendromları)
• Ataksiler

Görüntüleme (MRI, BT, US) ile saptanan durumlar:

• Hidrosefali (Beyinde su toplaması)
• Beyinde kistler (Araknoid kist)
• Beyin tümörleri
• Beyin kanaması, damar yumakları ve genişlemeleri (AVM, anevrizma)
• Omurilik doğumsal anomalileri (Spina bifida)

Hareket bozuklukları

• Tikler (basit tikler veya Tourette Sendromu)
• Distoniler (Kontrol edilemeyen düzensiz kasılmalar)
• Kore-atetoz (İstem dışı hızlı veya kıvrılma şeklinde hareketler)

Davranış bozuklukları:

Bunlar daha çok psikiyatrik konular olmakla beraber ek sorun olarak görülebilir.

• Hiperaktivite/dikkat eksikliği
• Sosyal uyum sorunları
• Takıntılar

Genetik veya metabolik sorunlar:

• Tiroit bezi sorunları
• Amino asit metabolizma bozuklukları (Fenilketonüri)
• Organik asit metabolizması sorunları
• Mitokondri hastalıkları
• Kromozom anomalileri (Down Sendromu)
• Yüz ve başka yapısal farklılıklarla belli olan genetik tablolar

Çocuk Nörolojisi Muayenesinde Değerlendirilen Özellikler:

• Genel durum, yaşa uygun tepki ve gelişim
• Oryantasyon ve bilgi durumu
• Baş büyüklüğü
• Konuşma ve hareket becerisi
• Koordinasyon, erişme ve denge
• Güç, yürüme becerisi
• Refleksler
• Patolojik ve yenidoğan refleksleri
• Görme ve işitme alanları
• Göz hareketleri ve göz dibi

Bu değerlendirmelerin bir kısmı, yaşa bağlı olarak, şüpheli ve yetersiz bilgi verebilir. Genel klinik tablo ve hikaye yine çok belirleyici olur. Ek testlerin önemi genelde bunlardan sonra belirginleşir.

Doc.Dr. M.İbrahim Turan

Çocuk Nöroloji Uzmanı