Kriyocerrahi (dondurularak yapılan operasyon), lazer ameliyatı, halka şeklinde elektrocerrahi ile çıkarma yöntemi (LEEP), trakelektomi veya konizasyon gibi rahmi koruyan cerrahi müdahaleler, doğum yapmak için engel teşkil etmeyebilir. Kriyocerrahi, lazer ameliyatı ve LEEP, muayene ortamında lokal anestezi ile yapılabilen küçük operasyonlardır. Konizasyon, daha geniş çaplı bir cerrahi müdahaledir ve ameliyat ortamında genel anestezi yapılarak gerçekleştirilir. Bunun yanında rahmin ve rahim ağzının alınması işlemi olan histerektomi sonrasında kadın hasta adet görmez ve çocuğu olmaz. Bu sebeple müdahale yöntemi, testler sonucu kanserin yayılım durumuna, görüntüsüne ve hastanın yaşına bağlı olarak belirlenir.
Klasik cerrahi yöntemlerle tedavi edilen rahim ağzı kanseri hastaların, rutin doktor kontrollerini yaptırmaları, kanserin tekrarlaması durumunda erken teşhis edilmesine yardımcı olacaktır.
Kriyocerrahi
Kriyocerrahi yönteminde sıvı nitrojenle soğutulmuş metal bir sonda doğrudan rahim ağzına yerleştirilerek kanser hücrelerinin yok edilmesi hedeflenir. Bu işlem muayene ortamında lokal anestezi ile yapılır. Sonrasında birkaç hafta kahverengi bir akıntı gelebilir. Kriyocerrahi, 0 evresinde sadece serviks yüzeyinde bulunan kanser hücrelerinin tedavisinde kullanılır, ancak ileri evre rahim ağzı kanseri tedavisi değildir.
Lazer cerrahisi
Lazer cerrahide, doğrudan vajinaya odaklanmış lazer ışınları anormal hücreleri yakarak yok eder. Ayrıca şüpheli bölgeden doku örneği alınmasına yardımcı olabilir. Bu işlem muayene ortamında lokal anestezi ile yapılır. Lazer cerrahi, 0 evresinde sadece serviks yüzeyinde bulunan kanser hücrelerinin tedavisinde kullanılır, ancak ileri evre rahim ağzı kanseri tedavisi değildir.
Konizasyon
Konizasyon, rahim ağzı kanal dokusunun koni şeklinde cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Bu yöntem cerrahi, lazer (soğuk bıçak koni biyopsisi) ya da elektrikle ısıtılmış ince bir tel kullanılarak uygulanabilir. Koni şeklinde alınan doku örneği laboratuvar ortamında incelenerek kanser hücresi aranır.
Koni biyopsisi, cerrahi veya radyoterapi tedavilerinden önce hastalığın durumu hakkında bilgi edinmek için kullanılabilir. Bunun yanında, I’inci evre (erken evre) rahim ağzı kanseri olan ve doğurganlık özelliğini kaybetmek istemeyen kadın hastalarda uygulanabilen tek tedavi yöntemidir.
Halka şeklinde elektrocerrahi ile çıkarma işlemi (LEEP)
Halka şeklinde elektrocerrahi yöntemi ile çıkarma işlemi konizasyondan daha az yaygın bir yöntemdir. Rahim ağzına yapılan lokal anestezi sonrası tel bir halka vajinaya yerleştirilir. Yüksek frekanslı elektrik dalgaları ile ısıtılmış tel, anormal dokunun hem rahim kanalından hem de rahim ağzından alınmasında kullanılır. Bu işleme sıcak konizasyon da denir. LEEP işlemi, tıpkı konizasyonda olduğu gibi hem teşhis hem de tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.
Histerektomi
Histerektomi, rahmin ve rahim ağzının alınması işlemidir. Ancak bu işlemde, rahmin yakınında bulunan yapılar (vajina ve pelvik lenf bezleri) alınmaz. Ayrıca geçerli bir sebep olmadıkça yumurtalık ve fallop tüpleri de bırakılır.
Rahim karnın ön kısmından cerrahi kesi açılarak alınırsa buna, abdominal histerektomi adı verilir. Ancak rahim vajinadan alınırsa bu işlem, vajinal histerektomi olarak adlandırılır. Rahim alınırken laparoskopi yöntemi kullanılırsa, karın ve pelvik içini görmek için ucunda kamera olan ince bir tüp (laparoskop) bir veya birden fazla küçük kesiden içeri sokulur. Bu tüp yardımıyla karın bölgesinde daha geniş kesi açılmadan doku örneği alınabilir.
Bunun yanında laparoskop rahmin, yumurtalıkların ve fallop tüplerinin vajinal kesiden daha kolay çıkarılmasını sağlar. Bu işleme laparoskopi destekli vajinal histerektomi adı verilir. Genel veya bölgesel (epidural) anestezi altında yapılan işlemde laparoskopik veya vajinal histerektominin iyileşme süreci, abdominal histerektomi yöntemine göre daha hızlıdır.
Radikal histerektomi
Radikal histerektomi, 4 cm’den küçük tümörü olan serviks kanserli hastalarda en sık kullanılan cerrahidir. Bu işlemde rahim, serviks etrafındaki yumuşak dokular (serviks parametrium) ve çoğunlukla pelvik lenf bezlerinin bir kısmı (lenf bezi disseksiyonu) birlikte çıkarılır. Ayrıca vajina üst kısmının küçük bir kısmı da alınır. Ancak, yumurtalıklar ve fallop tüpleri kadın hastanın yaşına, kanserin yayılımına ve yumurtalıkların faaliyet durumuna bağlı olarak alınmaktadır (Bilateral salpingoooferektomi). Bu cerrahi genellikle abdominal kesi açılarak gerçekleştirilir ve genellikle 7 ile 14 gün boyunca mesanede kalacak bir kateter gerektirir.
Histerektomi ve/veya bilateral salpingoooferektomi, genel anestezi altında geniş çaplı yapılan bir ameliyat yöntemidir. Hasta, ameliyat sonrası bir süre hastanede gözetim altında tutulur. Histerektomi uygulanan hasta, karın bölgesinin alt kısmında ağrı ve idrar yapmada zorluk çekebilir. Histerektomi sonrası kadın hasta artık adet görmez ve çocuğu olmaz.
Trakelektomi
Trakelektomi, erken evre rahim ağzı kanseri olan hastalar için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminde rahim ağzı ve etrafındaki dokular çıkarılır, ancak doğurganlığı korumak için rahim yerinde bırakılır
Pelvik eksenterasyonu
Tekrarlayan rahim ağzı kanserinin tedavisinde kullanılan bu geniş çaplı cerrahide, tıpkı pelvik lenf bezi disseksiyonlu radikal histerektomide olduğu gibi rahim, serviks etrafındaki yumuşak dokular, pelvik lenf bezleri, yumurtalıklar, fallop tüpleri ve bu alandaki dokular alınır. Buna ek olarak kanserin yayılımına bağlı olarak mesane, vajina, rektum ve kolonun bir kısmının alınması da mümkündür.
Mesanenin alınması halinde idrarı depolayacak ve boşaltacak yeni bir yol bulunması gerekir. Bunun için bağırsaktan kısa bir parça alınarak idrar yollarına bağlamak, bir seçenek olabilir. Bu sayede idrar için bir geçiş yolu oluşturularak böbreklerden dışarı atılması sağlanır. İdrar, böbreklerden akarak idrar yollarından oluşturulan kanala oradan da karnın ön tarafında açılan delikten (stoma) dışarı atılır. Bu işlem, ürostomi olarak da bilinir. İdrarı dışarı atmak için kullanılan bir başka yöntem ise, idrarı biriktirmek için deliğin çıkış noktasına küçük bir torba yerleştirmektir. Ancak torba idrarla doldukça boşaltılması gerekecektir.
İlaveten rektum ve kolonun bir kısmı alınırsa dışkının dışarı atılması için yeni bir yol bulunması gerekir. Bunun için kalın bağırsak kesilerek ucu karın zarından dışarı çıkartılır ve plastik bir torbaya bağlanır (kolostomi). Sonrasında kolonun ucunun içeri alınarak tekrar anüse bağlanması mümkündür.
Vajinanın alınması halinde ise deriden, bağırsak dokusundan veya kaslardan yeni bir vajina oluşturulabilir.
Pelvik lenf bezi disseksiyonu
Rahim ağzında başlayan kanser pelvisteki lenf bezlerine yayılım gösterebilir. Bu yayılımı tespit etmek için lenf bezlerinin bir kısmı alınabilir. Lenf bezi disseksiyonu olarak bilinen bu işlem histerektomi veya trakelektomi ile aynı anda yapılır.