TÜP BEBEK TEDAVİSİNDE LABORATUVAR İŞLEMLERİ:
Yumurtaların toplanması
Kadın Doğum ekibince ameliyathane şartlarında özel iğne ile toplanan yumurtalar follikül sıvısı içinde hızla Embriyoloji laboratuarına iletilir. Embriyoloji uzmanları tarafından toplanan sıvı içindeki yumurtalar mikroskop altında tespit edilerek toplanır. Toplanan yumurtalar, onlara vücut içindeki ortamı sağlayacak olan inkübatör adı verilen cihazlara yerleştirilir. Yumurtalar bu aşamada çevre hücre kümesiyle birlikte bulunurlar. Bu yumurtalara Embriyoloji uzmanlarınca olgunluk durumları açısından ilk değerlendirme yapılır ve dölleme işlemine kadar inkübatör içinde bekletilirler.
Hastanın eşinden alınan sperm örneği analiz edildikten sonra hem yumurtaların hem de spermin durumuna göre dölleme için izlenecek yol belirlenir. Dölleme için ya IVF (klasik tüp bebek) ya da ICSI (mikroenjeksiyon) yöntemi kullanılır. Dölleme yönteminin seçimi daima hasta çiftin değerlendirilmesine göre yapılır.
Dölleme işlemi öncesinde yumurtaları çevreleyen hücreler temizlenir, böylece yumurtaların olgunluk derecesi netleştirilmiş olur. Sonraki aşamada olgun yumurta hücreleri dölleme işlemine alınırken olgunlaşmamış yumurtalar olgunlaşabilmeleri için bir gün daha inkübatörde takip edilirler. Yaklaşık 24 saat sonra bu yumurta hücreleri olgunlaşmış ise bunlara da dölleme işlemi gerçekleştirilir. Sperm hücreleri ile dölleme işlemi yumurtaların toplandığı gün gerçekleştirilir.
Sperm alınması
Yumurtaların toplanacağı gün hastanın eşi de tüp bebek merkezine gelerek sperm numunesi verir. Üç ile beş günlük bir cinsel perhiz sonrası özel sperm verme odasında hastalar masturbasyon yöntemi ile sperm numunesini verirler.
Alınan sperm örneği laboratuarda önce toplam sayı, konsantrasyon ve hareketlilik özelliğine göre değerlendirilir. Bu analiz sonucunda dölleme yöntemine karar verilir ve uygun yıkama yöntemleriyle döllemeye hazır hale getirilir.
Sperm veremeyen hastalarda ya da sperm örneğinde sperm hücresi bulunamadığı durumlarda Üroloji uzmanlarınca cerrahi yöntemlerle sperm elde edilir. Alınan örnekler Embriyoloji laboratuarında değerlendirilir, sperm hücresi bulunması durumunda örnek dölleme için hazırlanır.
IVF(Tüp Bebek Yöntemi) nedir?
Yumurtalar çevresindeki hücrelerden temizlenmeksizin işleme alınır. Yumurtanın içinde bulunduğu kültür sıvısına yumurta başına yaklaşık 50 bin ila 100 bin sperm konulur. Sperm hücreleri arasından bir tanesi kabuğu geçerek yumurtayı döller. 24 saat sonra döllenme durumu değerlendirilir.
ICSI (Mikroenjeksiyon) yöntemi nedir?
Yumurtalar çevresindeki hücrelerden temizlenir. Yumurtaların olgunluk durumları değerlendirildikten sonra olgun yumurta hücreleri işleme alınır. Sperm hücreleri arasından en iyi kalitede olanlar seçilir. Tek bir sperm hücresi özel iğneye alınarak mikroskop altında yumurta içine yerleştirilir.
Fertilizasyon (döllenme) nedir?
Yumurtaların toplandığı günün ertesi sabahı dölleme işleminden 16-18 saat kadar sonra fertilizasyon yani yumurtanın döllenip döllenmediği değerlendirilir. Çift bilgilendirilir.
Embriyoların gelişimi takip edilir. İyi gelişen bir embriyo ilk gün döllenme bulgularını göstermeli, ikinci gün 4 hücre, üçüncü gün 8 hücre olmalıdır. Beşinci güne kadar takip edilen embriyolar blastosist oluşturmuş olmalıdır.
Her hasta için uygun transfer günü farklıdır. Transfer genellikle yumurtaların toplanmasından sonra iki ile beşinci günler arasında gerçekleştirilir. Embriyoloji uzmanları hasta çift ve embriyolarının değerlendirilmesine göre transfer gününe karar verir.
Kaç embriyo transfer edilecek?
Kanun gereği 35 yaşa kadar olan hastalarda ilk iki denemede bir, sonraki uygulamalarda iki, 35 yaş ve üzeri hastalarda tüm uygulamalarda en fazla iki embriyo transferine izin verilmiştir.
Assisted hatching nedir?
Transfer edilen embriyonun rahim yatağına tutunmasını kolaylaştırmak için bazı hastaların embriyolarına uygulanan bu teknik, yumurtanın en dış zarının (zona pellucida) mikroskop altında mekanik, enzimatik ya da lazer yardımıyla açılmasıdır. Merkezimizde bu işlem için lazer kullanılmaktadır.
Kalan sağlıklı embriyolarıma ne olacak?
Embriyo transferi sonrası kalan sağlıklı embriyolar eşlerden rıza alınarak dondurulmak suretiyle saklanır. Dondurulmuş embriyoların transferi, rahim içi yatağın gelişimine göre planlanır. Dondurulmuş embriyo transferi, hastanın tekrar hormon ilacı almadan ve yumurtaları toplanmaksızın kendi embriyolarının rahim içine yerleştirilmesi olanağını sağlar.
Dondurularak saklamanın kanuni süresi 1 yıldır. Embriyoların daha uzun süre saklanabilmesi için çiftler her yıl imzalı dilekçe vererek saklama süresini uzatabilirler. Kanun uyarınca embriyolar en fazla beş yıl saklanabilir. Beş yıldan uzun saklanması Bakanlığın iznine tabidir.