Kişinin günlük rutin işleyişinde beklenmedik anda meydana gelen, dehşet, korku ve endişe duygularına sebep olan, durumlardır. Bu durumlar bireyin kendisi, yakınları ya da çevresinde bulunan her hangi biri için fiziksel ya da ruhsal bozulmaya sebep olabilecek tehdit oluşturmuşsa, travmatik olay olarak adlandırılabilir. Doğal afetler, savaşlar, göçler, ya da fiziksel ya da cinsel istismar, şiddet hepsi birer travma yaşantısı sayılabilir.
Yaşanılan travmatik olaydan sonra kişide görülen, korku, kaygı, suçluluk, pişmanlık, olayı tekrar yaşama, takıntılı düşünceler, iştah kaybı ya da kabuslar görülmesi muhtemeldir. Ancak, travmanın yaşandığı yaş aralığı ve olayın gerçekleşme şekli, travma sonrasında kişide yaşanabilecek etkileri büyük ölçüde farklılaştırır.
Travma sonrası oluşabilecekler:
• Travmatik olayla ilgili anıları istemeden hatırlayabilir, olayla ilgili rüya ve kabuslar görebilir.
• Şok, panik, korku, öfke, çaresizlik, umutsuzluk, suçluluk, üzüntü gibi duygular hissedebilir ya da hiçbirşey hissetmeden donup kalabilir.
• Yaşadığı acı verici deneyimi hatırlatan yerlerden, kişilerden ve konuşmalardan uzak durmaya çalışabilir.
• Kafa karışıklığı, unutkanlık, dikkat dağınıklığı, kararsızlık yaşayabilir.
• Uyku problemleri, huzursuzluk ve öfke patlamaları, dikkatini toplamakta güçlük, unutkanlık tedirginlik yaşayabilir ve aşırı irkilme tepkileri gösterebilir.
• Nefes almakta güçlük, kalp atışlarında düzensizlik, bulantı, iştah artması ya da azalması, aşırı terleme gibi fiziksel sorunlarla karşılaşabilir.
Travma sonrası yönelinen olumsuz durumlar:
• Alkol ve madde kullanımı ve diğer bağımlılıklar
• Tehlikeli cinsellik
• Şiddet
• Kendine zarar verici davranışlar
• Aşırı yemek yemek/Hiç yemek yememek
Yardım Esnasında Yapılan Yanlışlar:
• Kişinin yaşadığı travmayı basit görmek ve küçümsemek.
• Travmayı yaşayan kişinin çabucak toparlanmasını beklemek.
• Toparlanamazsa sabırsızlık göstermek veya kişiyi zayıf kişilikli veya güçsüz olmakla eleştirmek.
• Ona, yaşanan olayı daha fazla düşünmemesi, konuşmaması veya unutması gerektiğini sıklıkla tekrarlamak.
• Kişiyi, ona travmasını hatırlatabilecek her türlü uyarandan şiddetle uzak tutmak.
Travmayı Atlatabilmenin Yolları:
• Kendinize biraz zaman tanıyın
• Güçlü yönlerinizi düşünün
• Ailenizden, arkadaşlarınızdan ve diğer yakınlarınızdan destek isteyin.
• Önceliklerinizi belirleyerek enerjinizi ve kaynaklarını bu öncelikler için kullanın
• Kendinize küçük ve gerçekleşebilir hedefler koyun. Örneğin, siz ve ailenizin günlük rutini olan bir şeyi yapmak
• Her öğünde sağlıklı yiyecekler yiyin.
• Enerjinizi arttırabilmek için yeterli ölçüde dinlenin.
• Fiziksel egzersizin psikolojik stresi azalttığı bilimsel olarak bilinen bir gerçektir. Küçük egzersizler yaparak bedeninizi rahatlatın
• Unutmayın ki siz anormal bir olaya karşı normal tepkiler veriyorsunuz
• İnsanlarla sohbet edin. Konuşmak iyileştirici bir ilaçtır.
• Sevdiklerinizden, akrabalarınızdan, komşularınızdan ve arkadaşlarınızdan gelen desteği Kabul edin.
• Hemen büyük kararlar vermeyin. Aşırı stress dönemlerinde verilen kararlar sonrasında hatalı gelebilir.
• Yalnız olmadığınızı unutmayın
• Kendinizde yaşanan olaydan önceye göre değişiklikler görüyor ve kendinizi rahatsız hissediyorsanız bir uzmana başvurun
Sizin suçunuz değil , yardım istemeniz ayıp değil. Travma herkes yaşayabilir.Kendinizi ayıplamanın ve insanlardan soyutlamanın çözüm olmadığını bilmelisiniz.Özel bir durum olduğunu ve paylaşıp beni anlayacak kimselerin olmadığını düşünüyorsanız bunun için biz terapisler sizi dinlemeye, anlamaya, yardımcı olmaya buradayız.
Trdoktor; blog sayfasıdır. Trdoktor blog sayfası üzerinde doktorların yazdığı makale ve videoları görünütleyebilirsiniz.