Çocuklarda Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

Aşırı hareketlilik (hiperaktivite) bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayacak biçimde hareketli olmasıdır. Uzun süre yerinde oturamama, otururken elin ayağın kıpır kıpır olması, çoğu zaman hareket halinde olma, çok konuşma gibi belirtilerle kendini gösterir.

Amerikan Psikiyatri Birliği’nce Tanımlanan Hiperaktivite Ölçütleri:

1. Eli ayağı kıpır kıpırdır.
2. Oturduğu yerde duramaz.
3. Gereksiz yere sağa sola koşturur, eşyalara tırmanır.
4. Sakince oynamakta zorlanır.
5. Sürekli hareket eder ya da sanki motor takılmış gibidir.
6. Çok konuşur.

Dürtüsellik:

Dürtüsellik genel olarak bireyin kendini kontrol edebilmesinde sorun olmasıdır. Acelecilik, istekleri erteleyememe, söz kesme, düşündüğünü hemen yapma, aklına geleni o anda söyleme, sırasını beklemekte güçlük çekme gibi belirtilerle kendini gösterir.

Amerikan Psikiyatri Birliği’nce Tanımlanan Dürtüsellik Ölçütleri:

1. Sorulan soru tamamlanmadan yanıt verir.
2. Sırasını beklemekte güçlük çeker.
3. Başkalarının sözünü keser ya da oyunlarında araya girer.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Nedenleri:

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış olan çocukların %30-40’ının akrabalarında da aynı problem görülmektedir. Bu da kalıtsal faktörlerin önemini göstermektedir. Ancak kalıtsal etkenler dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğun ortaya çıkışını tek başına açıklayamaz.

Aşağıdaki faktörlerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun ortaya çıkışını kolaylaştırdığı düşünülmektedir:

Gebelik sırasındaki faktörler:
Alkol kötüye kullanımı
İlaç kötüye kullanımı
Annenin kötü beslenmesi
Kimyasal zehirler (örneğin kurşun, civa)

Doğumdan sırasındaki ve sonraki faktörler:
Zor doğum, doğum sırasında ya da sonrasında beynin oksijensiz kalması
Enfeksiyonlar
Demir eksikliği anemisi
Kimyasal zehirler

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ile ilişkili olarak birtakım faktörler sıralanmakla beraber, nedeni henüz tam olarak bilinememektedir.

Erkek çocuklarda kızlara oranla daha sık rastlanır. Erkek çocuklarda genellikle hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ön planda iken, kız çocuklarda daha çok dikkat eksikliği belirgindir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu her kültür ve toplumda görülen bir bozukluktur. Toplumda görülme sıklığı yaklaşık %5-6 civarındadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğuna Eşlik Eden Diğer Psikiyatrik Sorunlar

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çocuklarda karşı gelme bozukluğu ve davranım bozukluğu ile birlikte görülebilmektedir. Ayrıca, özel öğrenme güçlüğü sıklığı bu çocuklarda daha fazladır. Özel öğrenme güçlüğü ile birlikte görüldüğünde ders başarısızlığı çok daha belirgin hale gelmektedir.