Orta Kulak İltihabı ( Akut Otitis Media )

Orta Kulak İltihabı ( Akut Otitis Media ), Akut otitis media (AOM) sıklıkla bakterilerin nadiren de virüslerin neden olduğu,  orta kulak ve hava boşluklarının süpüratif enfeksiyonudur. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonuna ikincil olarak oluşur. AOM herhangi bir yaşta oluşabildiği halde en yaygın olarak çocuklarda özellikle de 3 ay 3 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Ortalama 3 yaşına gelmiş çocukların 2/3’si en az bir kez, 1/3’i ise en az üç kez veya daha fazla AOM atağı geçirmiştir. Bütün pediatrik muayenelerin 1/3’i AOM için yapılır. Etken orta kulağa sıklıkla nazofarinksten gelir. Etken çoğunlukla S.pneumoniae, M.caterrhalis ve 5 yaşın altında H.influenzae’dir.         Tanı: İyi bir anamnez, fizik muayene ve özellikle otoskopi bulguları ile konur (Resim1). Öyküde; şiddetli kulak ağrısı, çocuklarda ağlama ve huzursuzluk, işitme azlığı, bulantı, kusma, kulak kepçesini oynama (küçüm çocuklarda), ÜSYE öyküsü Fizik muayenede, ateş, kulakta hassasiyet, otoskopik muayenede timpanik membranda kızarıklık, bombeleşme (Resim 2, 3), kulakta akıntı olabilir. Labaratuvarda beyaz kürede yükselme olabilirTedavi: Amaç enfeksiyonun giderilmesi, orta kulak havalanmasının sağlanması, ağrının giderilmesi ve komplikasyonların önlenmesidir.   İlaç dışı tedavi Bol sıvı alımı ile hidrasyon sağlanmalıdır.   İlaç tedavisi Antibakteriyel tedavi Amoksisilin Erişkinde; 1,5-3,5 gr/gün 8 saat arala 10 gün Çocukta; 40-50 mg/kg 8 saat arayla 10 gün (eğer etken dirençli pnomokok ise veya son bir ay içinde penisilin grubu bir antibiyotik kullanılan otitis media öyküsü varsa doz 2 katı olmalıdır). Penisilin alerjisi varsa ağızdan eritromisin veya klaritromisin 10 gün ya da 5 gün azitromisin verilmelidir. Amoksisilin-Klavunik asit (7/1 oranında) ikinci seçenektir. 10 gün süreyle verilmelidir. Sefuroksim aksetil ikinci seçenek diğer ilaçtır. Ağrı ve Ateş Tedavisi Parasetamol; erişkinde 500-1000 mg/doz günde 3-4 kez, çocukta 10 mg/kg/doz 4-6 doz verilebilir. Çocuklarda serum fizyolojik kullanımı nazal konjesyonu ve orta kulak havalanmasına katkıda bulunabilir. Otitis mediada topikal ilaç kullanmaya gerek yoktur. Akut otitis mediada buşon nedeni ile timpanik memeran görünmüyorsa lavaj yapılmamalıdır.          Korunma Viral ÜSYE sırasında nazal hava yolu açık tutulmalıdır. Anne sütü ile besleme otitis media sıklığını azaltır Evde sigara içilmemelidir. Süt çocukları yatarak beslenmemeli, beslenirken yaklaşık 45 derece açı ile tutulmalıdır.        Ayırıcı Tanı Bebekler çok ağlayınca TM kızarabilir. Otitle karışabilir. Çene ve diş kaynaklı ağrılar karışabilir External otit Kronik otitis media    AOM Algoritmik Yaklaşım   Öyküde: Kulak ağrısı, Ateş,huzursuzluk kulak akıntısı, ÜSYE öyküsü, işitmede azalma var FM; Timpanik membranda hiperemi, bombeleşme,pürülan akıntı, perforasyon VAR YOK AOM: Birinci seçenek antibiyotik, analjezik ve ilaç dışı tedavi ver AOM tanı olasılığı düşüktür.Başka tanı düşün. Gerekirse sevk et. Antibiyotiğe gerek yok 48-72 saat gözlemle   Düzelme AOM bulguları devam ediyor Komplikasyon gelişti   4-6 hafta sonra kontrol 2.seçenek antibiyotik ver. 48-72 saat bekle. İyileşme yok sevk et. Sevk et             İzlem Tedavi başladıktan 3-5 gün sonra otoskopik inceleme önerilir Kulak zarı ve işitme 4-6 hafta sonra kontrol edilmelidir.   Komplikasyonlar İntrakraniyal Komplikasyonlar Ekstradural abseMenenjit Lateral sinüs tromboflebiti Beyin absesi Otitik hidrosefali Subdural abse Ekstrakraniyal komplikasyonlar Koalesan mastoidit Subperiostal abse Fasiyal paralizi Labirintit Petrozit Sevk kriterleri Kulak zarı perforasyonu (Resim) İkinci seçenek ilaca başlanmasına rağmen belirtilerin 48-72 saat içinde gerilememesi Altı ay içinde 3 bir yıl içinde 4 veya daha çok sayıda Akut otitis media geçirilmesi Komplikasyon gelişmesi Tedaviden sonraki ilk ay içinde tekrar görülmesi Tedaviye başlangıçtan 6 hjafta sonra işitme azlığının devam etmesi       Kaynaklar Topal K. AKUT OTİTİS MEDİA'LI HASTAYA YAKLAŞIM T.C Sağlık Bakanlığı Birinci Basamağa Yönelik Tanı ve Tedavi Rehberleri 2003 Acute Otitis Media. Erişim: http ://www.medscape.com/viewarticle/455529_3  Erişim tarihi: 26.06.2007