Kadınlarda menopozu takiben östrojen yetersizliği, idrarla kalsiyum atımında artış, bağırsaklardan kalsiyumun emilimindeki azalma, besinler ile yeterli kalsiyumun alınamaması kemik kaybının en önemli nedenlerindendir. Menopoz öncesi kemik yoğunluğu kaybı, her 10 yılda yüzde 3-5 iken, menopoz sonrası bu oran yılda yüzde 1-3 arasındadır. Menopoz sonrası kadınlarda osteoporoza sıklıkla rastlanır. Kemiklerde zayıflama sonucu omurga, kalça ve bilek kırıkları çok sayıdaki kadının sağlığını olumsuz etkiler. Bunlara çözüm olarak; yeterli kalsiyumun ve D vitamininin alınması kemik mineral kaybını azaltır, kemik sağlığının korunmasını sağlar.
Günde 3-4 porsiyon süt
Bu nedenle kalsiyum içeriği yüksek besinlerden olan süt ve süt ürünlerini, kadınlarda osteoporoz riskini azaltmak için menopoz dönemi ve sonrasında günde 3-4 porsiyon (3-4 su bardağı yoğurt-süt veya 3-4 dilim peynir) tüketilmeli. Sağlıklı bireylerin yeterli ve dengeli beslenmesi için tüketilmesi önerilen süt miktarı yaş, cinsiyet ve fizyolojik duruma (gebelik, emziklilik, ergenlik, yaşlılık, çocukluk) göre değişiklik gösterir. Türkiye’ye özgü beslenme rehberinde süt grubundan yaş gruplarına göre bir günde tüketilmesi önerilen porsiyon miktarları; 1-3 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon, 4-6 yaş grubu çocuklarda 3-4 porsiyon, 7-9 yaş grubu çocuklarda 3 porsiyon, 10-18 yaş grubu çocuklarda 4 porsiyon, yetişkinlerde 3 porsiyon ve 65 yaş üzeri bireylerde 4 porsiyondur.
Kimler süt tüketimini sınırlamalı?
Ülseratif kolit, Chron hastalığı ve İrritabl bağırsak sendromu hastalarında ve yine ishal, kusma gibi akut durumlarda süt tüketimi önerilmez. Ayrıca demir eksikliği anemisi olanlarda fazla kalsiyum alımı demir emilimini olumsuz etkilediğinden, sınırlı miktarda süt tüketilmeli. Ayrıca inek sütünün içinde bulunan proteine karşı vücutta oluşabilen tepkilere “inek sütü proteini alerjisi” denir. Laktoz intoleransı ve alerjisi olan bireylere süt kesinlikle önerilmez. Laktoz intoleransı olan bireylerde laktozsuz süt tüketimi önerilebilir.
Sokak sütleri tehlikeli olabilir
Sokakta doğal ve organik diye satılan, kaynağı belli olmayan, denetimsiz çiğ sütü tüketmek sağlık açısından birçok risk taşımaktadır. Bu yüzden kesinlikle güvenilir kaynakların pastörize veya UHT ürünleri tercih edilmeli. Kilo vermek isteyen bireyler yağı azaltılmış süt ürünlerini tercih edebilirler. Diğer taraftan ise sahip olduğu kiloyu korumak isteyen kişilerin bu ürünleri tüketmesine gerek yoktur. Yağ miktarındaki azalışa paralel olarak ürünlerin işlenmişlikleri de artmaktadır. Yani sağlıklı beslenmek ve formunu korumak isteyen bir kişinin light ürünler tüketmesine kendi tercih etmediği sürece gerek yoktur.
Bir porsiyona eş değer
süt grubu besinlerin miktarları:
-Süt, yoğurt, kefir - 200 ml
-Ayran - 350 ml
-Beyaz peynir türleri - 60 g
-Kaşar peynir türleri 40 g
-Yaş çökelek - lor peyniri - 50 g
-Kuru çökelek - 50 g
Diyetisyen Ayşe Şahika NERGİZ
Medical Park Tarsus Hastanesi
Trdoktor; blog sayfasıdır. Trdoktor blog sayfası üzerinde doktorların yazdığı makale ve videoları görünütleyebilirsiniz.